Nieuwegein beschikt sinds juni over een waterstoftankstation. Het gaat om het eerste waterstoftankstation in de provincie Utrecht. Het gebruik van zonne-energie maakt op termijn de productie van groene waterstof mogelijk. Het tankstation is geschikt voor personenauto’s, bussen en vrachtwagens.
Het tankstation is gebouwd door Hysolar en Greenpoint. De opening sluit aan bij het ‘Convenant waterstof in mobiliteit provincie Utrecht’, waaronder bijna 100 organisaties inmiddels hun handtekening hebben gezet. Hysolar en Greenpoint zien hierin een belangrijke rol weggelegd voor groene waterstof, waterstof dat wordt opgewekt met behulp van duurzame energie. De productie van groene waterstof staat op de planning voor 2022. Tot die tijd tanken klanten bij het tankstation waterstof met CO2-compensatie.
Hysolar is opgericht door aannemingsbedrijf Jos Scholman en Allied Waters. Zij beschikken sinds 2019 over eigen bedrijfsauto’s die op waterstof rijden, waarna ook tractoren en ander zwaar materiaal volgden. Zij bundelen hun krachten met onder meer Van Kessel/Greenpoint, die ervaring inbrengt in de exploitatie van tankstation. Scholt Energy is betrokken als energieleverancier en balancing service provider lyservoor de inzet van de electrolyser die in 2022 operationeel moet zijn.
Door het bundelen van kennis uit de transport-, bouw-, water- en energiesector willen de betrokken partijen komen tot een optimum van efficiëntie, prijs en duurzaamheid op het gebied van zowel groene waterstof als vervoer.
Het tankstation moet op termijn groene waterstof produceren. Het station zet hiervoor duurzame elektriciteit in afkomstig van een nabijgelegen zonnepark met een vermogen van 9 megawattpiek. Een electrolyser van 2 megawatt (MW) produceert op jaarbasis zo’n 250 ton waterstof, wat voldoende is voor het aandrijven van 1.000 personenauto’s of 50 OV-bussen.
De partijen gaan de electrolyser op slimme wijze inzetten. Hierbij gebruiken zij buffercapaciteit. Zo is de balans tussen efficiëntie, prijs en duurzaamheid afhankelijk van onder meer energieprijzen, opbrengst van zonneparken, de vraag naar waterstof, vraag naar regelvermogen en lokale congestie van het elektriciteitsnetwerk. De partijen zetten buffercapaciteit in. De werking van de electrolyser is hierbij afgestemd op de beschikbare hoeveelheid zonne-energie, energieprijs en vraag naar regelvermogen. Buffercapaciteit zorgt dat het tankstation desondanks operationeel blijft.
Zo is een electrolyser inzetbaar voor het opvangen van fluctuaties in de productie van duurzame energie zoals zonne-energie. Indien er een overschot is aan duurzame energie zet de electrolyser energie om in groene waterstof. Ontstaat op een later tijdstip juist een tekort aan duurzame energie? Dan geeft het systeem de energie terug aan het elektriciteitsnetwerk. Dit helpt bij het opvangen van pieken en dalen op het netwerk.
Ook andere partijen experimenteren met groene waterstof en het vergroten van de balans tussen vraag en aanbod. Denk hierbij aan VoltH2 Terneuzen en Virya Energy, die in North Sea Port een waterstoffabriek realiseren. Deze krijgt een 25MW electrolyser die op jaarbasis tot 3,6 miljoen kg groene waterstof kan produceren. Op termijn is de capaciteit opschaalbaar tot 100MW, met een productiecapaciteit van 14,4 miljoen kg groene waterstof per jaar.
De fabriek krijgt onder meer opslag- en distributiemogelijkheden. Zo is overtollige duurzame energie inzetbaar voor de productie van groene waterstof, die de fabriek vervolgens opslaat. Indien de vraag naar energie de productie overstijgt, is de opgeslagen waterstof inzetbaar voor het leveren van extra energie aan het elektriciteitsnetwerk.
Ook bij deze fabriek willen VoltH2 Terneuzen en Virya Energy op termijn een waterstoftankstation realiseren. Deze is onder meer bedoeld voor vrachtwagens, bussen en schepen. Daarnaast willen de partijen via zowel weg, spoor als water waterstof distribueren naar tankstations in de omgeving en het Nederlandse gasnetwerk.
Ook Battolyser Systems zet in op het gebruik van waterstof voor het realiseren van meer balans in de vraag en productie van duurzame energie. Battolyser Systems is een spin-off van de TU Delft en opgezet door de universiteit in samenwerking met Proton Ventures en Fokko Mulder, hoogleraar Chemische Wetenschappen bij de TU Delft.
Het systeem heet een Battolyser. Het systeem functioneert volledig opgeladen als een elektrolyser en produceert dan met een hoog rendement waterstof uit water en duurzame energie. Zodra er een tekort aan duurzame energie ontstaat geeft de Battolyser de opgeslagen energie af aan het elektriciteitsnetwerk.
Auteur: Wouter Hoeffnagel