Twaalf vooraanstaande wetenschappers uit de wetenschapsdomeinen Toegepaste en Technische wetenschappen (TTW) en Gezondheidsonderzoek en Zorginnovatie (ZonMw) ontvangen een Vici-financiering van maximaal 1,5 miljoen euro. Hiermee kunnen de laureaten gedurende vijf jaar een vernieuwende onderzoekslijn ontwikkelen en een eigen onderzoeksgroep opbouwen. Vici is een van de grootste persoonsgebonden wetenschappelijke premies van Nederland en is gericht op gevorderde onderzoekers.
De wetenschappers gaan op verschillende gebieden onderzoek uitvoeren. Binnen de Vici zijn wetenschappers namelijk vrij om hun eigen onderzoeksproject voor te dragen voor financiering. Meerdere laureaten gaan zich bezighouden met verschillende vormen of behandelmethoden van kanker. Een project behelst bijvoorbeeld het verbeteren van de techniek van borstkankerscreening. Het doel is om gevonden tumoren nog beter te kunnen karakteriseren. Daarnaast spitst een onderzoek zich toe op darmkanker. Daarbij willen de onderzoekers celcompetitie in het vroegste stadium van kanker beter begrijpen en manipuleren om de ziekte te kunnen voorkomen. Ook zullen onderzoekers het ontstaan van darmkanker filmen om het te kunnen bestuderen. Hiermee kunnen ze factoren ontdekken die kunnen leiden tot verhoogde kans op darmkanker.
Extreem-ultraviolette nano-beeldvorming
Ander onderzoek gaat onder meer over microscopie met extreem-ultraviolet (EUV) straling. Dit zou een grote reeks nieuwe mogelijkheden opleveren in wetenschap en technologie. Maar huidige EUV-detectoren zijn traag, en niet geoptimaliseerd voor toepassingen met weinig licht. In dit project gaat een onderzoeker daarom een nieuwe manier van EUV-detectie voor beeldvorming ontwikkelen, om ervoor te zorgen dat elk foton telt.
Herwinning nutriënten
Nog een onderzoek dat financiering ontvangt richt zich op de herwinning van nutriënten. Nanoporeuze 2D- en 3D-materialen die interessante eigenschappen vertonen voor energieopslag kunnen ook worden ingezet om water efficiënt te ontzouten via elektrisch gedreven scheidingsprocessen. Het onderzoeksvoorstel is erop gericht om hier met behulp van fysisch-chemische modificaties selectiviteit aan toe tevoegen. Op die manier is het mogelijk de onderliggende mechanismen van selectiviteit fundamenteel te doorgronden. Met deze innovatieve aanpak kunnen zouten in pure vorm verkregen worden. Dat maakt hergebruik van metalen en nutriënten mogelijk.
Er is nog meer financiering toegekend. Andere onderzoeksvragen gaan bijvoorbeeld over nu nog ongrijpbare plaagvorming in de landbouw voorspelbaar maken en over overdracht van virussen via de lucht.
Aangepaste planning
NWO kent de Vici jaarlijks toe. Bij de wetenschapsdomeinen TTW en ZonMw zijn in totaal 91 aanvragen ingediend, waarvan 12 gehonoreerd. Deze toekenningen betreffen Vici-ronde 2021-deel 1. De toekenningen van de Vici van de wetenschapsdomeinen Exacte en Natuurwetenschappen (ENW) en Sociale en Geesteswetenschappen (SGW) gebeurt naar verwachting half maart. Door uitval en ziekteverzuim door corona duurt de beoordeling langer dan voorzien. Om niet alle wetenschappers nog langer in spanning te laten, zijn daarom de toekenningen van TTW en ZonMw nu alvast bekend gemaakt. Als alle toekenningen bekend zijn, volgen alle cijfers, feiten en honoreringspercentages rondom deze ronde.
NWO-Vici financiering
De Vici-financiering maakt samen met de Veni- en Vidi-beurzen deel uit van het NWO-Talentprogramma. Vici is gericht op senior-onderzoekers die hebben aangetoond met succes een eigen vernieuwende onderzoekslijn tot ontwikkeling te kunnen brengen. Ze hebben daarbij jonge onderzoekers begeleid. Onderzoekers die een Vici-subsidie krijgen toegekend mogen een eigen onderzoeksgroep opbouwen, vaak vooruitlopend op een structurele hoogleraarspositie.
Afbeelding van mohamed Hassan via Pixabay
