Eerste Vanta neurostimulator geplaatst bij patiënt met chronische clusterhoofdpijn

De nieuwe Vanta neurostimulator is afgelopen maand voor eerst geplaatst bij een patiënt met chronische clusterhoofdpijn. De implantatie is uitgevoerd door neurochirurg Erkan Kurt van CWZ Nijmegen. De Vanta batterij biedt meer comfort voor de patiënt, kent meer mogelijkheden en biedt een langere levensduur.

Patiënten met clusterhoofdpijn ervaren aanvallen van hele heftige hoofdpijn. De pijn zit vaak aan één kant van het hoofd rond het oog. Het gaat om een scherpe, brandende of knellende pijn. Aanvallen komen voor in periodes van weken tot maanden. Al langer zijn neurostimulators beschikbaar, die bij patiënten worden geïmplanteerd. Deze geven stimulatie af en onderbreken zo de pijnsignalen.

Meer comfort en langere levensduur

De Vanta is een nieuw soort neurostimulator. Deze is comfortabeler voor de patiënt, biedt meer mogelijkheden en kent een langere levensduur. Neurochirurg Kurt implanteerde de neurostimulator bij de 48-jarige Natascha Peters. Peter licht toe: “Ik heb al 12 jaar ’s nachts aanvallen van clusterhoofdpijn. Pijnsteken, flitsen, een ijzeren band om mijn hoofd. Je wilt met je hoofd door de muur heen en denkt alleen maar: dit moet ophouden! Als de aanval voorbij is, begint het na 10 minuten opnieuw. ’s Ochtends ben ik helemaal uitgeput, maar je moet door voor je gezin. Andere behandelingen hielpen niet bij mij, daarom ben ik erg blij dat ik hiervoor in aanmerking kwam. De batterij in mijn bil voel ik niet als ik zit en het is fijn dat ik het apparaatje zelf kan bedienen. Ik merk nu al effect. Als ik de stimulator iets harder zet, heb ik minder hoofdpijn en de aanvallen waren vannacht korter dan voorheen. Misschien heb ik geluk en blijven ze in de toekomst helemaal weg. Het is een verademing!”

Zo’n vijftig patiënten krijgen bij het expertisecentrum hoofd- en aangezichtspijn van CWZ een behandeling voor clusterhoofdpijn. Jaarlijks komen daar zo’n tien tot vijftien patiënten bij. Twee verpleegkundig specialisten, Suzanne Geerts en Mieke Heitkamp, zijn de spil in de zorg die CWZ aan deze patiënten levert.

“Chronische clusterhoofdpijn is een vrij zeldzame aandoening met meerdere extreme pijnaanvallen per dag. Dat heeft een grote invloed op de kwaliteit van leven van de patiënt. Eerst schrijven we mensen medicatie voor. Als geen van de drie soorten medicijnen helpen, is neurostimulatie het laatste redmiddel. Maar deze behandeling is niet zo maar iets. Na de operatie zijn er gedurende enkele maanden strenge leefregels, om te voorkomen dat de elektroden verschuiven. En daarna mogen sommige sporten en activiteiten niet meer. Vaak wegen de voordelen toch zwaarder dan de nadelen”, vertelt Geerts.

Pijngeleiding in de hersenen verminderen

Stimulatie van de achterhoofdszenuw kan de pijngeleiding in de hersenen verminderen. Zo neemt het aantal en de ernstig van hoofdpijnaanvallen drastisch af. In sommige gevallen kan stimulatie zelfs ertoe leiden dat patiënten klachtenvrij zijn. Heitkamp: “Dat zien wij ook in CWZ. We hopen altijd dat de klachten met de helft afnemen. Het merendeel van de patiënten merkt direct al resultaat, alleen verschilt het per persoon hoeveel. Er zijn patiënten die eerst acht aanvallen per dag hadden en nu geen één meer. Bij anderen is er helaas minder effect.”

De Vanta neurostimulator is voorzien van een nieuwe batterij. De neurochirurg implanteert tijdens de ingreep twee elektroden onder de huid van het achterhoofd. Deze zijn via een verlengkabel verbonden met de batterij. Deze batterij is onderhuids in de bil geplaatst bij patiënten. De Vanta neurostimulator is comfortabeler en duurzamer dan alternatieve neurostimulators. Heitkamp: “De nieuw Vanta batterij is compacter dan zijn voorganger en heeft afgeronde hoeken. Daardoor ligt hij comfortabeler in het lichaam. Het gaat om een niet oplaadbare batterij die op een gegeven moment leeg is en dan vervangen moet worden. Hij gaat ondanks zijn verkleinde design circa 15% langer mee dan zijn voorganger. Een stuk duurzamer dus.”

Hoogte van de stimulatie verschilt per patiënt

Het instellen van de neurostimulator speelt een belangrijke rol bij de resultaten die het apparaat voor patiënten oplevert. “De hoogte van de stimulatie verschilt per patiënt. Soms hebben we meteen de goede instelling te pakken, bij anderen hebben we wat meer tijd nodig. Het mooie van de nieuwe batterij is dat we de instelling ook per houding kunnen aanpassen, bijvoorbeeld bij liggen een wat lagere amplitude dan bij zitten. We geven patiënten een afstandsbediening mee naar huis, waarmee ze de amplitude zelf kunnen beïnvloeden.” Goede begeleiding is volgens Heitkamp heel belangrijk. “In het begin komen ze na de implantatie wat vaker op de poli om te vertellen hoe het gaat, later is één controle per jaar voldoende”, aldus Heitkamp.

“De behandeling met neurostimulatie is echt een doorbraak voor mensen met deze ernstige vorm van hoofdpijn”, zegt Geerts. “Dankzij de behandeling pakken ze weer hun activiteiten op. Ze staan echt meer in het leven als je hen terugziet op de poli.”

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Afbeelding: Gerd Altmann via Pixabay