Onzichtbare ’tatoeage’ slaat medische informatie onderhuids op

Een nieuwe onzichtbare ’tatoeage’ maakt het mogelijk medische informatie onderhuids op te slaan. De gegevens zijn uit te lezen met behulp van een aangepaste smartphone en hierdoor altijd beschikbaar voor artsen en hulpverleners.

De opslagmethode is ontwikkeld door onderzoekers van MIT, die hun bevindingen beschrijven in Science Translational Medicine. Wereldwijd zijn jaarlijks 1,5 miljoen sterfgevallen te voorkomen door vaccinaties. Vooral in ontwikkelingslanden maakt een gebrek aan vaccinaties veel slachtoffers. Vaccinatiecampagnes in ontwikkelingslanden zijn vaak een uitdaging, aangezien er weinig tot geen infrastructuur beschikbaar is voor de opslag van medische gegevens.

Wie krijgt welk vaccin?

Dit brengt uitdagingen met zich mee. Zo maakt het ontbreken van een dergelijke infrastructuur het moeilijk na te gaan wie een specifiek vaccin nodig heeft. Veel vaccins vereisen daarnaast meerdere doses, die op specifieke momenten toegediend dienen te worden. Zonder nauwkeurige vaccinatieregistratie is niet zeker te stellen of alle kinderen de noodzakelijke doses ontvangen.

De onderzoekers willen hier met behulp van hun nieuwe opslagmethode verandering inbrengen. De methode slaat gegevens op in een onderhuids inktpatroon, dat onzichtbaar is voor het blote oog. “In gebieden waar papieren vaccinatiekaarten regelmatig verloren gaan of niet worden gebruikt en elektronische databases niet aanwezig zijn, kan deze technologie een snelle en anonieme detectie van de vaccinatiegeschiedenis van een patiënt mogelijk maken om zeker te stellen dat ieder kind is gevaccineerd”, zegt Kevin McHugh, assistent-hoogleraar Biowetenschappen bij de Rice Universiteit en voormalig student van de MIT.

Kwantumstippen

De inkt waarin data is opgeslagen is voorzien van nanokristallen, die ook wel kwantumstippen worden genoemd. De kwantumstippen stoten nabij-infrarood licht uit. Dit licht is op te vangen is met behulp van een geprepareerde smartphone, waarvan de infraroodfilter is verwijderd. Proeven met gesimuleerd zonlicht wijzen uit dat de inkt tot vijf jaar onderhuids detecteerbaar blijft.

Een pleister voorzien van microscopische naaldjes brengt de inkt onderhuids aan. Deze naaldjes zijn voorzien van een combinatie van oplosbaar suiker en een polymeer genaamd PVA. Zodra de pleister op de huid zit lossen de micronaaldjes van 1,5 millimeter lang gedeeltelijk op, waardoor de inkt binnen twee minuten vrijkomt. Door inkt gericht in bepaalde micronaaldjes te verwerken is het mogelijk een patroon te creëren dat onderhuids achterblijft.

Bundelen met vaccins

Een dergelijke pleister is ook een veelgebruikte methode om vaccins toe te dienen. De onderzoekers verwachten hun registratiemethode te kunnen bundelen met deze vaccins, waardoor patiënten bijvoorbeeld niet extra geprikt hoeven te worden.

De onderzoekers stellen dat het onderhuids gebruik van kwantumstippen veilig is, aangezien de kwantumstippen verwerkt zijn in biocompatibel polymeer. De komende tijd staan verdere onderzoeken naar de veiligheid van de methode op de planning.

VeriChip

Het gebruik van een onderhuidse chip voor het toegankelijk maken van medische informatie is overigens niet nieuw. Zo keurde de Amerikaanse Federal Drug Agency (FDA) in 2004 het gebruik van een chip toe om de toegang tot elektronische patiëntendossiers te vereenvoudigen. Deze chip heet de ‘VeriChip’ en is ontwikkeld door het Amerikaanse bedrijf Applied Digital Solutions. De chip bevat een unieke zestiencijferige code die is gekoppeld aan de patiënt. Door deze chip uit te lezen krijgen artsen en zorgverleners via internet toegang tot het medische dossier van de patiënt.

Microsoft is in 2008 een samenwerking aangegeven met VeriChip Corporation, een dochteronderneming van Applied Digital Solutions. Hierbij is het web-gebaseerde persoonlijke medische dossier van Microsoft HealthVault geïntegreerd met de VeriMed RFID-tag van VeriChip. Artsen die met een scanner deze VeriMed-tag scannen kregen hiermee toegang tot de medische gegevens van de patiënt in Microsoft HealthVault. De dienst werd in 2014 gelanceerd in Nederland, maar is sinds november 2019 niet langer beschikbaar.

Auteur: Wouter Hoeffnagel