Poliklinische apotheek UMCG beschikt over robot

De poliklinische apotheek van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) is voorzien van een nieuwe robot. De introductie van de robot is onderdeel van een verbouwen van de apotheek, waarbij onder meer een nieuw gebouw en meer balies zijn gerealiseerd.

De apotheek heette voorheen Apotheek de Sprong en gaat voortaan als Poliklinische Apotheek UMCG door het leven. De oude locatie beschikte in de ontvangsthal over een zestal balies, wat soms wachttijden opleverde. De nieuwe apotheek telt elf balies, die op termijn in gebruik worden genomen. “We zijn extra personeel aan het werven en het inwerken kost tijd want dit werk is complex”, legt apotheker Trea Keizer uit. “Maar we hopen dat de robot de wachttijd ook wat verkort.”

Apothekersassistenten ondersteunen

De robot waar Keijzer over spreekt ondersteunt apothekersassistenten. Zij hoeven niet langer achter de balie vandaan om medicijnen op te halen, waardoor zij tijd besparen en minder hoeven te lopen. Zij typen alleen nog een recept in, waarna de robot de medicijnen pakt, de doosjes voorziet van etiketten en de medicatie bij de juiste balie aflevert.

De werkwijze helpt onder meer de efficiëntie te vergroten. Dit is nodig, aangezien de apotheek in vijftien jaar tijd sterk is gegroeid. “Sinds 2012 mogen gewone apotheken geen specialistische geneesmiddelen meer verstrekken. Grote groepen patiënten zijn daarvoor afhankelijk van ons”, vertelt Trea. “Wij leveren bijvoorbeeld alle medicatie aan kankerpatiënten en voor longtransplantatiepatiënten verzorgen wij alle medicatie die ze het eerste jaar na hun transplantatie nodig hebben. Per maand versturen we 1600 tot 1700 pakketten, door heel Nederland. Daarnaast komen er per week ongeveer 800 patiënten aan de balie.”

Elastomeerpompen reinigen

De Poliklinische Apotheek UMCG is overigens niet de eerste apotheek die een robot in gebruik neemt. Zo worden dergelijke robots al langer ingezet om geautomatiseerd de juiste medicatie te pakken, maar ook om medicatie juist uit verpakking in de schappen te plaatsen. De apotheek van het RadboudUMC zet daarnaast sinds begin dit jaar een robot in die elastomeerpompen klaarmaken voor gebruik. Deze pompen worden door patiënten thuis zelfstandig gebruik om geneesmiddelen toe te dienen, zonder dat hiervoor een elektronische infuuspomp nodig is. Het reinigen van de pompen is fysiek belastend werk, waarbij medewerkers de vloeistof onder tegendruk in het elastische reservoir spuiten.

“De trend dat patiënten zoveel mogelijk thuis hun behandeling krijgen in plaats van in het ziekenhuis, zal alleen maar doorzetten”, licht ziekenhuisapotheker Nicole Vink van het RadboudUMC toe. “Tien jaar geleden bereidden we slechts enkele elastomeerpompen per dag, nu zijn het er al meer dan enige honderdtallen per week en mijn verwachting is dat dit aantal nog verder zal stijgen. Met de hulp van de robot kunnen we dus meer thuisbehandelingen met geneesmiddelen mogelijk maken, zonder dat onze apotheekmedewerkers fysiek overbelast raken.”

Mensenwerk blijft noodzakelijk

Vink: “Voor het functioneren van de robot blijft mensenwerk noodzakelijk. De robot moet worden beladen, de producten moeten worden gewogen, van nummers worden voorzien en gescand. Allemaal mensenwerk. Maar doordat de robot het fysiek zware vulwerk overneemt, komt er wel ruimte om deze apotheekmedewerkers ook voor andere werkzaamheden in te zetten. En daar zijn we alleen maar blij mee, want apotheekmedewerkers zijn schaars op de arbeidsmarkt.”

“Op enkele plekken in Europa wordt deze robot gebruikt voor het voor toediening gereed maken van cytostatica. Dat is ook vanuit arbo-oogpunt gezien gevaarlijk werk, maar technisch gezien minder uitdagend dan onze toepassing met de elastomeerpompen. Het vullen tegen de zwaartekracht in en de afmetingen van de elastomeerpompen maakt dat niet iedere robot dit kan uitvoeren. Nog nergens ter wereld worden elastomeerpompen met een robot gemaakt. We merken dan ook grote belangstelling van over de hele wereld. Uit alle windstreken willen collega-apothekers bij ons komen kijken.”

Auteur: Wouter Hoeffnagel