Nieuw schaduwdoek combineert beschaduwing van gewassen met opwekken van duurzame energie

Een nieuw schaduwdoek voor de tuinbouw is voorzien van een oprolbaar zonnefolie. Zo kunnen tuinders met het schaduwdoek de beschaduwing op hun gewassen tot in detail regelen, en tegelijkertijd energie opwekken.

Het schaduwdoek is ontwikkeld door TNO en Verzuu Screen Development in samenwerking met partners. De ontwikkeling is onderdeel van een project gericht op de ontwikkeling van een systeem dat zowel energie opwekt als klimaatcondities in de kas optimaliseert. Het schaduwdoek maakt het mogelijk de beschaduwing van gewassen tot in detail te regelen, met ieder gewenst percentage van 0-100% op ieder moment op de dag. De beluchtingscapaciteit van de kas blijft daarbij volledig behouden.

Minder gevoelig en dunner

TNO maakt voor het doek gebruik van een oplossing waarbij de stapeling van lagen in een zonnecel minder gevoelig is voor continue beweging. Belangrijk, aangezien het schaduwdoek afhankelijk van de zon met grote regelmaat wordt in- en uitgerold. Door een dunnere stapeling van de zonnecellen is het opgerold schaduwdoek daarnaast minder dik en daardoor handelbaar.

Het schermsysteem is ontworpen voor de standaard ‘Venlo-kas’, wat het meest gebruikte type kas ter wereld is. De Venlo-kas is voorzien van een fundering van beton, een constructie van verzinkt en/of gecoat staal, en een dek- en gevelsysteem van aluminium of staal.

Diverse uitdagingen

De ontwikkeling van het schaduwfolie met geïntegreerde zonnepanelen nam drie jaar in beslag. De onderzoekers liepen daarbij tegen diverse uitdagingen aan. Onder meer rondom de bekabeling om de opgewekte stroom uit de bewegende delen naar ‘buiten’ te krijgen.

Een andere uitdaging was de gedeeltelijke beschaduwing van de zonnecellen, wat kan leiden tot oplopende temperaturen. Daarnaast is dit ook van invloed op de robuustheid van de zonnemodules. In sommige gevallen leidde de gedeeltelijke beschaduwing tot een tijdelijke vermindering van de stroomopwekking. In extreme gevallen gingen modules hierdoor zelfs kapot.

Peter Toonssen licht toe: “Tijdens innovatieve trajecten loop je in testfases wel eens tegen onverwachte zaken aan. Daarom zijn testperiodes voor ons van groot belang. We weten nu wat het systeem kan en waar we nog zaken kunnen verbeteren.”

Ook interessant voor gebouwen en carports

Toonssen meldt dat het schaduwdoek niet alleen interessant is voor gebruik in de tuinbouw, maar ook doorontwikkeld kan worden voor andere toepassingen. Denk daarbij aan zonwering op gebouwen en carports.

Daniel Verzuu van Verzuu Screen Development: “We zijn dit project begonnen omdat we toekomst zien in dit soort innovatieve toepassingen. Een volgende stap is een demonstratie van het concept op grotere schaal.”

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Beeld: Arielle Leenheer via Pixabay