Industriebeleid kabinet: erkenning van het belang van de (maak)industrie

Van woorden nu naar daden

Meer dan ooit wordt het belang van de Nederlandse industrie erkent door het kabinet. Met de presentatie van haar nieuwe industriebeleid geeft het kabinet het belang van innovatie en digitalisering eindelijk een plek in het beleid de komende jaren.

Ook start  – samen met de industrie – de uitwerking van een aanvalsplan ‘beschikbaarheid van voldoende (technisch) personeel’ en is voldoende (fysieke en milieu) ruimte voor bedrijvigheid een aandachtspunt. Koninklijke Metaalunie is verrast door het ontbreken van een duidelijke visie op het mkb in deze industriebrief, maar is gematigd positief over een aantal andere aandachtspunten. Tegelijkertijd moet er nog veel concreet uitgewerkt worden.

Het gepresenteerde industriebeleid bevat een aantal positieve nieuwe accenten. Het kabinet wil een actief industriebeleid voeren, gericht op vergroening en ontwikkeling van de (maak)industrie. Tevens zet het kabinet nadrukkelijk in op strategische onafhankelijkheid ervan. Het belang van het mkb voor onze economie wordt dan weer nauwelijks benoemd.

Arbeidsmarkt: gezamenlijke aanpak noodzakelijk

Het kabinet erkent dat meer gekwalificeerde technische mensen nodig zijn om de vele ambities in de industriebrief te halen. Ondanks vele inspanningen vanuit de overheid en het bedrijfsleven, is er in Nederland een stijgend tekort aan vakmensen. Metaalunie hoopt dat de ministers van EZK, OCW en SZW nadrukkelijker gaan samenwerken om het tekort aan technisch geschoold personeel aan te pakken. Ook de Tweede Kamer heeft recentelijk een motie in grote meerderheid aangenomen, waarbij de minister van EZK is opgeroepen meer haar verantwoordelijkheid op dit vlak te nemen.

Aandacht voor productie-innovatie mkb te beperkt

Nieuw is dat het kabinet de kansen van productie-innovatie (procesinnovatie) van het mkb, in relatie tot het verhogen van de arbeidsproductiviteit, benoemt. Helaas is weinig nieuws te lezen over hoe het kabinet dit denkt te realiseren. Het ministerie blijft hangen in het beeld dat alleen met digitalisering alles opgelost zal worden. Maar onderkent niet dat nog veel mkb ondernemingen grote stappen moeten zetten alvorens digitalisering überhaupt in beeld komt. Recentelijk heeft Metaalunie bijvoorbeeld een concrete stimuleringsregeling voor productie-innovatie voor mkb-maakbedrijven (de Mkb-booster) aangeboden aan het ministerie van EZK en de Tweede Kamer.

Metaalunie had verwacht dat het kabinet stimuleringsmaatregelen op het vlak van productie-innovatie verdergaand zou hebben uitgewerkt. De minister heeft in haar brief slechts oog voor de inzet op Smart Industry. In een recente onafhankelijke evaluatie door het ministerie van EZK, en in een onderzoek van Berenschot waarin het voorstel voor de Mkb-booster is gelanceerd, is echter aangetoond dat Smart Industry niet in staat blijkt om de mkb-maakbedrijven voldoende te bereiken.

Circulaire economie: gerichte aanpak gewenst

Voorlopig veel woorden maar te weinig concrete acties om tot een circulaire economie te komen. De overheid heeft een rol bij het aanjagen van deze vorm van economie. Hiervoor presenteert zij voor het einde van het jaar een nieuw Nationaal Programma Circulaire Economie. Metaalunie benadrukt al jaren de kansen voor een circulaire maakindustrie. Met een Nationaal Programma Circulaire Economie hoopt Metaalunie dat nu eindelijk echt slagen gemaakt gaan worden. Met stevige eigenaarschap binnen het kabinet en daaraan gekoppeld voldoende financiële middelen (bijvoorbeeld uit het Klimaat en/of Groeifonds).  

Balans woningbouw, natuur en bedrijvigheid onderstreept

Niet eerder sprak een kabinet zo uit dat het garanderen van (regionale) ruimte voor bedrijvigheid van belang is. Op dit moment gaat in veel gemeenten vaak woningbouw ten koste van (uitbreidings-) mogelijkheden voor maakbedrijven. Het kabinet presenteert later dit jaar een Nationaal Programma Werklocaties en een aanscherping van de Nationale Omgevingsvisie (NOVI). Doel hiervan is om – samen met provincies en gemeenten – de benodigde ruimte voor bedrijvigheid te garanderen. Metaalunie juicht deze regierol van het kabinet toe.

Gezamenlijke verantwoordelijkheid

Het kabinet presenteert duidelijke ambities met het strategisch en groen industriebeleid. Veel zaken moeten echter nog uitgewerkt worden. Metaalunie roept het kabinet dan ook op om (nog) meer de samenwerking met het bedrijfsleven op te zoeken bij het uitwerken van de plannen. Stimulering van productie-innovatie van het mkb moet wat Metaalunie betreft een nadrukkelijker plek krijgen in het industriebeleid. En samen met het bedrijfsleven moet het kabinet het grote tekort aan technisch geschoold personeel aanpakken. Metaalunie gaat er dan ook vanuit dat zij de komende maanden actief betrokken zal zijn bij het uitwerken van alle ambities.

Over Koninklijke Metaalunie

Koninklijke Metaalunie is met 15.000 leden de grootste ondernemersorganisatie voor de mkb-maakindustrie. De leden hebben samen een omzet van meer dan 30 miljard euro en bieden werkgelegenheid aan zo’n 180.000 mensen.