De Nederlandse industrie verwacht dit jaar ongeveer 30% meer te investeren in materiële vaste activa dan afgelopen jaar. De stijging is onder meer toe te schrijven aan investeringen die al in 2023 waren gepland, maar zijn uitgesteld tot dit jaar. Een vijfde van de investeringen is gericht op verduurzaming en energiebesparing.
Dit blijkt uit de voorjaarsenquête investeringsverwachtingen van het CBS. Voor het onderzoek zijn tussen medio januari en medio mei 2024 gegevens verzameld onder bedrijven met 10 of meer werkzame personen uit vijf bedrijfstakken: energievoorziening, waterbedrijven en afvalbeheer, delfstoffenwinning, bouwnijverheid en industrie. Zij zijn gevraagd naar hun verwachte investeringen in materiële activa als gebouwen, machines, vervoersmiddelen en computers.
Tussen de sectoren zijn grote verschillen te zien. Zo zijn bedrijven in de energievoorziening het meest positief gestemd. Het gaat daarbij specifiek om bedrijven die handelen in elektriciteit, aardgas, stoom en gekoelde lucht, of die betrokken zijn bij de productie of distributie daarvan. Ruim een derde van de organisaties in deze sector verwacht dit jaar meer te investeren.
Ook bedrijven die actief zijn in water- en afvalbeheer verwachten een dergelijke investeringsgroei. De bouwnijverheid is van de ondervraagde bedrijfstakken het minst positief. Zo verwachten bouwbedrijven dat hun investeringen met een derde teruglopen ten opzichte van 2023.
De industrie verwacht juist 30 procent meer te investeren. Vooral binnen de elektrotechnische en machine-industrie is met 60% de investeringsbereidheid groot. Raffinaderijen en chemie (+48 procent) en textielindustrie (29 procent) verwachten meer te investeren.
Bedrijven in de hout- en bouwmaterialenbranche evenals de papier- en grafische industrie verwachten juist een kwart minder te investeren.
Het CBS kijkt in het onderzoek ook specifiek naar duurzame investeringen. Bedrijven in de industrie verwachten dit jaar gemiddeld een vijfde van hun investeringen in te zetten voor duurzaamheid en energiebesparing. Bijna zes procent van de verwachte investeringen is gericht op het terugdringen van uitstoot, waarbij in ruim vijf procent de focus ligt op energiebesparing met bijvoorbeeld zonnepanelen of isolatie. Bijna vijf procent houdt verband met circulaire producten, waaronder het hergebruik van grondstoffen en afvalstoffen. Ruim drie procent is gericht op digitale investeringen.
Als we inzoomen op de industrie, verwacht de textiel-, kleding- en lederindustrie relatief het meest te investeren in duurzaamheid en energiebesparing. Het gaat om ongeveer een derde van de totale uitgaven. In veel gevallen zijn de investeringen gericht op energiebesparing en circulair produceren.
Van de vijf onderzochte bedrijfstakken is in de energievoorziening de meeste aandacht voor duurzame investeringen. Partijen verwachten gemiddeld dat meer dan de helft (54 procent) van hun investeringen dit jaar gericht zijn op duurzaamheid. Onder waterbedrijven en afvalbeheerbedrijven ligt het percentage op circa 27%. In deze bedrijfstak zetten partijen met name in op energiebesparing en circulair produceren.
In de bouwnijverheid is een vijfde van de verwachte investeringen in 2024 gericht op duurzaamheid. Duurzame investeringen in deze bedrijfstak zijn voornamelijk gericht op het terugdringen van emissies.
Het CBS blikt in het onderzoek ook terug op 2022. Uit de verzamelde gegevens blijkt dat in dat jaar grote bedrijven in de industrie met ruim 10,4 miljard euro de grootste investeringen deden in materiële vaste activa. Binnen de industrie waren raffinaderijen en de chemische industrie met 3,1 miljard euro de grootste investeerders. De voedings- en genotsmiddelenindustrie volgt met zo’n 2,2 miljard euro.
Grote bedrijven in de energievoorziening investeren circa 5,6 miljard euro in materiële vaste activa in 2022. Bedrijven in de delfstoffenwinning investeerden een half miljard euro het minst.
Auteur: Wouter Hoeffnagel
Foto: Janno Nivergall via Pixabay