Problemen in de toeleveringsketen houden aan voor Nederlandse bedrijven

Hoge energiekosten, dalende economische prognoses en de moeilijke situatie op de wereldmarkt hebben het discours de afgelopen maanden gekenmerkt. Congestie in de toeleveringsketen is geen belangrijk onderwerp geweest. Is de situatie voor leveranciers in 2024 hersteld? Uit de cijfers in het laatste Supply Chain-rapport van reichelt elektronik blijkt dat de toeleveringsketen nog verre van normaal zijn.

Problemen in de toeleveringsketen zijn nog steeds wijdverbreid bij Nederlandse bedrijven. Dit jaar meldden ongeveer vier op de vijf bedrijven (78%) grote of matige verstoringen als gevolg van knelpunten in de toeleveringsketen. Een derde (34%) moest de productie voor ten minste 20 dagen stilleggen vanwege ontbrekende componenten. Dat is een enorm verlies voor de getroffen bedrijven. Maar het is wel een verbetering tegenover vorig jaar. Toen moest 49 procent de productie voor ten minste 20 dagen stilleggen. Het gemiddeld aantal verloren productiedagen daalde ook. Terwijl machines in 2022 nog 47 dagen stilstonden was dat in 2023 al 30 dagen. Dit jaar, in 2024 lag dat cijfer rond de 21 dagen. Dat stelt het rapport van reichelt elektronik. Het onderzoek wordt nu al drie jaar op rij uitgevoerd door het onafhankelijke onderzoeksinstituut OnePoll. 250 industriële bedrijven uit Nederland nemen eraan deel.

Reserveonderdelen

Reserveonderdelen voor apparaten en machines (44%) en sensoren (40%) waren in 2024, net als vorig jaar, het moeilijkst te verkrijgen. Batterijen waren dit jaar eveneens moeilijk te verkrijgen (32%), terwijl deze in 2023 nog goed beschikbaar waren (16%). De grootste uitdaging dit jaar voor bedrijven waren de hoge energiekosten (67%) en de strengere milieuvoorschriften (66%). Ook de prijsverhoging voor moeilijk verkrijgbare componenten was een uitdaging in 2024 (63%). Net als vorig jaar denkt 45 procent van de deelnemende bedrijven nog steeds dat de situatie ook de komende 12 maanden niet veel zal veranderen.

Hoe het productontwerp beïnvloedt wordt

Het is ook interessant om te zien hoe sterk productbeschikbaarheid het productassortiment en het productontwerp beïnvloedt. Zo gaf 32 procent van de respondenten aan dat ze bij de ontwikkeling van nieuwe producten nog meer aandacht besteden aan de beschikbaarheid van componenten op de lange termijn. Ook heeft 30 procent van de bedrijven een product uit het assortiment gehaald omdat bepaalde onderdelen niet (goed) beschikbaar meer zijn. Om toch aan de onderdelen te komen die nodig zijn heeft meer dan een derde (41%) alternatieve leveranciers gevonden voor alle of bijna alle componenten.

Meer voorraad

Om zich beter te beschermen tegen materiaaltekorten hebben de meeste bedrijven gekozen voor zowel langetermijn- als kortetermijnoplossingen. Zo heeft 39 procent van de bedrijven zijn voorraad van bepaalde onderdelen flink vergroot. Nog eens 44 procent is van plan om dit in 2025 te gaan doen.

Regionaliseren en diversifiëren

Het langetermijnplan om de toeleveringsketens te regionaliseren en te diversifiëren wordt door sommige bedrijven ook al uitgevoerd. Zo is bijna een derde (28%) al overgestapt op regionale leveranciers om minder afhankelijk te zijn van internationale invloeden, terwijl nog eens 43 procent van plan is dit het komende jaar te gaan inzetten. Veel bedrijven (38%) hebben hun leveranciersnetwerk al uitgebreid en nog eens 47 procent is van plan dit het komende jaar te doen.

Drijfveren

Gebeurtenissen op de wereldmarkt of politieke gebeurtenissen zijn echter niet de enige drijfveren voor bedrijven om hun toeleveringsketens te veranderen. Een op de drie bedrijven (34%) heeft dit jaar maatregelen genomen om de veiligheid van hun toeleveringsketens te vergroten en zich zo te beschermen tegen aanvallen. Bijna de helft van de bedrijven (44%) is van plan om deze stap het komende jaar te zetten. De invloed van de Supply Chain Duty of Care Act is ook duidelijk zichtbaar: 29 procent van de ondervraagde bedrijven is dit jaar van leverancier veranderd om aan de wet te voldoen. En 48 procent is van plan dit binnen de komende 12 maanden te doen.

Internationale uitdagingen

De stijgende kosten van componenten (63%) zijn niet de enige factor die de prijsdruk in Nederlandse industriële bedrijven verhoogt. De respondenten zien de hoge energiekosten (67%) als het grootste obstakel. Ook is voor veel bedrijven de uitdagende economische situatie wereldwijd (56%) en in eigen land (52%) een probleem. De oorlog in Oekraïne (49%) en mogelijke of verhevigde handelsconflicten tussen China en de EU (40%) werden genoemd als bijzonder negatieve invloeden, op de voet gevolgd door een mogelijk escalerend conflict in het Midden-Oosten (40%).

Wat de Nederlandse overheid kan doen

Een blik naar binnen leert dat meer dan de helft van de bedrijven (61%) het ermee eens is dat de huidige regering hen een solide basis biedt voor handel in een internationale context. Wat ze graag van de regering zouden zien om nog succesvoller te zijn, is meer eenheid binnen de huidige regering rondom EU-besluitvorming (36%). Ze willen ook meer bescherming tegen buitenlandse concurrenten, vooral wanneer deze gesteund worden door overheidssubsidies, zoals in China het geval is (32%). Ook willen ze meer vrije handel kunnen hebben met landen buiten de EU (31%). Veel bedrijven vinden het ook belangrijk dat er minder interne conflicten binnen de huidige regering zijn (29%).

Lees ook: Verstoringen in de toeleveringsketen houden aan

Infographic: reichelt elektronik