Wartels en kabels

The missing link bij hygiëne

In een productieomgeving waar aan hygiëne de hoogste eisen worden gesteld, wordt veel geïnvesteerd in apparatuur, vloeren, luchtkwaliteit, persoonlijke hygiëne en ga zo maar door. Een ondergeschoven kindje lijkt – nog steeds – zoiets simpels en tegelijkertijd ingewikkelds als wartels, kabels en kabelgoten. ‘The missing link’, zo wordt wel gezegd.

Toch zijn in ons land verschillende specialisten met dit onderwerp bezig. Jerry Matena bijvoorbeeld, salesmanager van Anamet – leverancier van beschermingssystemen van slangen, voelt zicht vaak roepende in de woestijn. “Ik geef vaak lezingen bij bedrijven. Dan zie je dat er nog veel onbegrip is, over wanneer een situatie nou eigenlijk zo goed mogelijk reinigbaar is en zo min mogelijk ruimte biedt aan de groei van micro-organismen. Het netjes bundelen van kabels, ze bevestigen met tie-wraps, zien mensen vaak als een keurige oplossing om de bekabeling zo hygiënisch mogelijk aan te leggen. Maar iedere tie-wrap en iedere afzonderlijke kabel, is er één teveel.”

Weglaten
De kunst van hygiënisch ontwerpen is de kunst van het weglaten. Er moet in een systeem zo min mogelijk oppervlak zijn waarop organismen zich kunnen vermenigvuldigen, alles moet glad en goed reinigbaar zijn. Dat geldt voor alle onderdelen van een productieomgeving, want ook hier geldt: de ketting is zo sterk als de zwakste schakel. Voor kabelsystemen geldt dat kabelbundels zoveel mogelijk in een beschermslang opgenomen moeten worden, zodat er maar één oppervlak te reinigen valt, in plaats van tientallen. En wartels en wartelaansluitingen zijn zó geconstrueerd dat ook daar alleen gladde, goed reinigbare overgangen ontstaan.

Blauwe kabelbescherming
Diverse fabrikanten zoals Lapp, Phoenix Contact, Rittal en natuurlijk ook Anamet blijven steeds kijken naar verbeteringen. Lapp introduceerde recent een nieuw type wartel en ook Anamet bracht een verbeterde versie op de markt. “De slangen die we voor de food grade toepassingen gebruiken, zijn opgebouwd uit FDA-componenten die niet schadelijk zijn bij inname. Ze zijn voor de foodtoepassingen uitgevoerd in de kleur blauw, net als de dichtingen van de wartels. Blauw is een kleur die in geen enkele organische vorm voorkomt, anders dan bijvoorbeeld wit, wat in cleanrooms wordt toegepast. Mocht er door omstandigheden materiaal in de productie belanden, is dit visueel te detecteren. Dat geeft een hele eenvoudige extra veiligheid. Voor de wartels is het van belang dat ze bestand zijn tegen alkalische reinigingsmiddelen, die er soms met hoge kracht op worden gespoten. De downtime wordt bij een 24/7 productie vaak bepaald door de schoonmaakinterval, dus daar is veel winst te behalen.”

EHEDG
Matena heeft zitting in een werkgroep van EHEDG, de European Hygienic Engineering & Design Group, de internationale organisatie die zorgt voor richtlijnen over hygiënisch ontwerpen. Bestuurslid Michael Evers: “In Nederland lopen we niet alleen in de voorhoede van de voedselproductie, ook op het gebied van hygiënisch ontwerpen zijn we toonaangevend, omdat juist de Nederlandse bedrijven de hygiënekar trekken. EHEDG is in de jaren tachtig van de vorige eeuw door Unilever in het leven geroepen om kennis over voedselveilig produceren te delen en te borgen”, legt hij uit. “Maar inmiddels heeft de Europese organisatie meer dan duizend leden, waaronder eindgebruikers als Coca-Cola, Cargill en Heinz en bekende machinebouwers als Krones en Tetra Pak. Componentenleveranciers als Rittal en de Niedax Group tot kennisinstellingen als het Fraunhofer Instituut zijn lid. Maar ook de Nederlandse bedrijven zijn ruim vertegenwoordigd. Stork (Marel), Meyn, Rademaker, Kaak groep, Lely, Dinnissen en TNO zijn stuk voor stuk aangesloten.

“Gezamenlijk zijn de Nederlandse machinebouwers goed voor de productie van 11 procent van alle voedselverwerkende machines ter wereld. Daarmee staan we als exporteur, na Duitsland en Italië, op een derde plek. Als je je bovendien realiseert dat 21 procent van de Nederlandse productie voedselgerelateerd is en het een stille groeimotor is van 3 procent per jaar, dan snap je dat er een hoop aan is gelegen om de goede reputatie die we hebben opgebouwd ook hoog te houden.”

Bekijk hier de film