Nederland is opnieuw één van de best voorbereide landen voor autonome voertuigen

Nederland is na Singapore het best voorbereide land ter wereld voor de komst van zelfrijdende auto’s. Onder meer op het gebied van infrastructuur scoort ons land hoge ogen. Ook op het gebied van beleid en regelgeving presteert Nederland goed.

Dit blijkt uit de Autonomous Vehicles Readiness Index 2020 van KPMG. Het onderzoek analyseert hoe dertig landen scoren op een de belangrijkste voorwaarden voor een succesvolle, grootschalige introductie van autonoom vervoer. Denk hierbij aan overheidsbeleid en wetgeving, de kwaliteit van de infrastructuur, de beschikbaarheid van nieuwe technologieën en de verwachte acceptatie door de consument.

Nederland moet koppositie inleveren

Ondanks dat Nederland op de tweede positie eindigt, moet ons land wel een positie inleveren ten opzichte van de 2018 en 2019 edities van het onderzoek. Nederland ging eerder nog aan leiding op de ranglijst. KPMG wijst erop dat hoewel Nederland in 2019 is doorgegaan met experimenten met zelfrijdende auto’s, deze uitgebreide testen ook laten zien dat er nog verschillende uitdagingen moeten worden overwonnen voor de grootschalige omarming van autonome voertuigen. Het verschil tussen Singapore (25,45 punten) en Nederland (25,22 punten) is overigens klein. Ter vergelijking: Noorwegen eindigt met 24,25 punten op de derde positie, terwijl de Verenigde Staten (23,99 punten en Finland (23,58 punten) de top vijf afsluiten.

Nederland scoort goed op het gebied van infrastructuur. Zo telt Nederland per aantal inwoners het hoogste aantal laadpalen wereldwijd. Wat betreft de kwaliteit van wegen scoort Nederland eveneens hoog en moet het alleen Singapore voorlaten. Het consultancybureau wijst ook om een brede reeks pilots. 81% van de Nederlanders woont hierdoor in de praktijk in de nabijheid van een testlocatie voor autonome voertuigen. Ook merkt KPMG op dat Nederland in 2019 het gebruik van slimme apparatuur als onderdeel van zijn wegennetwerk heeft uitgebreid. Het gaat hierbij onder meer om verkeerslichten die op 60 locaties in Nederland automatisch hun status doorsturen naar zelfrijdende auto’s.

COVID-19 pandemie

Het consultancybureau verwacht de COVID-19 pandemie impact gaat hebben om de markt. In combinatie met veranderende gebruikers- en milieueisen voor voertuigen en mobiliteitsconcepten kan de pandemie de ontwikkeling en uitrol van autonome voertuigen wereldwijd versnellen. De Autonomous Vehicles Readiness Index laat zien dat er autonome voertuigen vandaag de dag minder een hype zijn, maar er tegelijkertijd meer vooruitgang wordt geboekt.

Voor Nederland in het specifiek wijst KPMG om de stikstofuitstoot, die Europese limieten overschrijdt. In reactie hierop verlaagde de overheid eerder al de maximumsnelheid op snelwegen. KPMG verwacht dat maatregelen om een overstap van fossiele brandstof naar elektrisch rijden te stimuleren de omarming van autonome voertuigen kan vergroten.

‘Kwalitatief hoogwaardig maar relatief kleine industrie’

“De meeste landen hebben in het afgelopen jaar duidelijk progressie geboekt”, zegt Stijn de Groen, Lead for Mobility 2030 en strategie consultant bij KPMG. De Groen: “Wij zien duidelijk dat steeds meer overheden zich richten op het ontwikkelen van aangepaste regelgeving en op het bevorderen van maatschappelijke acceptatie van de technologie. We hopen dat onze index daar een bijdrage aan levert door de ontwikkeling en de verschillen in aanpak tussen de landen expliciet te maken. In de 2018, 2019 en 2020 editie van de AVRI staat Nederland er goed voor. Maar als ik de logica van de index volg, ben ik bang dat Nederland uiteindelijk niet het land gaat zijn waar autonome voertuigen het eerste zullen worden geïntroduceerd. Nederland heeft een kwalitatief hoogwaardig maar relatief kleine industrie die zich bezighoudt met de ontwikkeling van autonome voertuigen en benodigde technologie. De innovaties op dit vlak zullen eerder uit Israël, de Verenigde Staten of Japan komen. Deze landen scoren nu al hoog op het vlak van Technologie en Innovatie en zullen bij verdere stimulering op de andere drie pijlers, zoals beleid en regelgeving, maar ook door investeringen in infrastructuur, verder op de index omhoog klimmen.”

Nederland is volgens De Groen echter op de goede weg. “Verschillende Nederlandse instanties en bedrijven blijven experimenteren en leren. Bijvoorbeeld in de pilot met slimme verkeersregel installaties als onderdeel van het ‘Talking Traffic’ programma van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, maar ook door de Nederlandse rol in het ‘truck platooning’ onderzoek. Internationaal worden we daarom nog steeds gezien als leidend. Tegelijkertijd zijn er in Nederland op dit moment belangrijke uitdagingen om het autonoom rijden daadwerkelijk van de grond te krijgen. Uit de testen met ‘truck platooning’ bleek bijvoorbeeld dat het nog niet zo eenvoudig is om de vrachtwagens voortdurend onderling verbonden te houden. En ook de pogingen van het CBR, de RDW, Rijkswaterstaat en een aantal bedrijven om de vaardigheid van een autonoom voertuig te examineren en te voorzien van een speciaal ‘rijbewijs’ zijn nog niet succesvol gebleken. Hoewel de autonome voertuigen van nu al zeer geavanceerd zijn, moeten er in Nederland nog flinke hobbels worden genomen voordat deze zelfstandig de weg op kan. Als wij in dit stadium al willen profiteren van autonome voertuigen kan dat alleen in afgesloten gebieden of daartoe aangewezen wegen en rijstroken. In een dichtbevolkt land als Nederland is dit lastig te realiseren. Dat betekent dat autonoom rijden in Nederland voorlopig nog wel even op zich laat wachten”, aldus De Groen.

De Autonomous Vehicles Readiness Index 2020 kan hier worden aangevraagd.

Auteur: Wouter Hoeffnagel