GIGA Storage bouwt grootschalige energieopslag

GIGA Storage bouwt een grootschalige energieopslag op het voormalige DAMCO-terrein in de regio Delfzijl. De locatie beschikt al over een aansluiting op het hoogspanningsnet, wat een belangrijk voordeel is.

DAMCO Aluminium Delfzijl Coöperatie U.A. is in oktober 2022 failliet verklaard, waarbij onder meer de hoge gasprijzen een belangrijke rol speelden. De locatie in de regio Delfzijl waar DAMCO gevestigd was is door de curator verkocht aan GIGA Storage B.V. De transactie is inclusief de aansluiting van DAMCO op het hoogspanningsnet van TenneT. Belangrijk, want het verkrijgen van een dergelijke aansluiting neemt veel tijd in beslag.

Net in balans brengen

De regio Delfzijl is een logische locatie voor de energieopslag die GIGA Storage wil realiseren. Een grote hoeveelheid duurzame energie wordt opgewekt in de regio. De opwekking is echter lang niet altijd in balans met de daadwerkelijke vraag. Dit kan leiden tot een overschot aan opgewekte energie op zonnige en winderige dagen, terwijl gedurende de nacht en op bewolkte dagen juist een tekort kan ontstaan. Dit betekent in de praktijk dat meer vervuilende methoden voor energieproductie moeten bijspringen en de beschikbare capaciteit niet efficiënt inzetbaar is.

De energieopslag waaraan GIGA Storage werkt moet uitkomst bieden. De locatie moet een grote hoeveelheid overtollige energie kunnen opslaan. Indien de productie van duurzame energie de vraag niet kan bijbenen, kan vanuit de energieopslag extra energie worden afgegeven om dit te compenseren. Zo kan duurzame energie een groter aandeel van de energieproductie voor rekening nemen. Ook op momenten dat de weersomstandigheden hiervoor niet optimaal zijn.

Het doel van de energieopslag is het oplossen van lokale congestie op het net en het leveren van netbalanceringsdiensten aan TenneT. Dit moet het net stabieler maken en daarnaast ruimte creëren voor het aansluiting van meer partijen.

Weg vrij voor ontwerp en planning

Voor het verwerven van de locatie in de regio Delfzijl is GIGA Storage een nieuwe pachtovereenkomst met een looptijd van 50 jaar aangegaan met Groningen Seaports, beheerder van de haven van Delfzijl, de Eemshaven en de aangrenzende industriegebieden. Met het aangaan van deze overeenkomst is de weg vrij voor het ontwerpen en plannen van de faciliteiten, evenals het aanvragen van de benodigde vergunningen. GIGA Storage meldt hierbij nauw samen te werken met diverse instanties om zeker te stellen dat alle belanghebbenden op de hoogte blijven van de ontwikkelingen en betrokken blijven bij het proces.

“Het is goed om te zien dat zo’n markante locatie met een enorme Groningse geschiedenis nu deels gebruikt gaat worden voor de nieuwe economie: het vergroten van de hoeveelheid duurzame energie op ons netwerk. Wij zijn ook blij met de positieve ondersteuning van TenneT op dit project”, zegt Cas König, CEO van Groningen Seaports.

‘Logische stap in de energietransitie

“Voor Groningen Seaports is dit een aanvullende en logische stap in de energietransitie. Op onze locaties zijn van oorsprong meerdere fossiele energiecentrales gehuisvest. Door naast de windturbines, zonneparken nu ook grootschalige energieopslag te faciliteren, laten wij zien dat wij duurzame energie belangrijk vinden”, vervolgt König.

“Hoe jammer het ook is dat dit industrieel baken van Delfzijl moest stoppen, zijn wij zeer verheugd dat wij de mogelijkheid krijgen om een grote industriële energieverbruiker te vervangen en hiermee een duurzame invulling aan de locatie te geven”, aldus Ruud Nijs, CEO GIGA Storage. ”Wij zijn toegewijd aan het leveren van energieoplossingen die zorgen voor netstabiliteit zonder fossiele centrales in te hoeven zetten. Het project betekent een versnelling van de uitrol van onze projecten. GIGA Storage heeft als doel om in 2030 tenminste 3 GW aan energieopslag onder management te hebben. Door de overname van het gesloten distributienet kan GIGA Storage een significante stap maken in de realisatie van deze doelstelling.”

Grootste batterij van Nederland

Minister Rob Jetten voor Klimaat en Energie opende in oktober al de grootste batterij van Nederland in de omgeving van Lelystad. Ook deze locatie is ontwikkeld door GIGA Storage. De energieopslag is verbonden met en maakt onderdeel uit van het smart grid van Windnet. Ook is de batterij direct verbonden met de windmolenparken Mammoethtocht and Neushoorntocht.

De batterij kent een vermogen van 25MW en een capaciteit van 48MW. De locatie moet een verdere integratie van duurzame energieproductiemiddelen in de elektriciteitsmarkt ondersteunen. Eneco huurt de locatie voor langere termijn, waarmee het haar duurzame portfolio wil ondersteunen.

Reductie van 8.532 ton CO2-uitstoot per jaar

GIGA Storage stelt dat haar batterijen de inzet van gas- en kolencentrales gedurende een groot deel van het jaar reduceren. Ook kunnen de batterijen bijdragen aan het terugdringen van het gasverbruik, met een substantiële CO2-reductie tot gevolg. GIGA Storage berekent dat in verhouding met een gascentrale het project 8.532 ton CO2-uitstoot per jaar bespaart. Daarnaast stabiliseren de batterijen op duurzame wijze het elektriciteitsnet.

Diverse partijen zijn betrokken bij de realisatie van de energieopslag in de omgeving van Lelystad. Onder andere Eneco (huurder van de batterijcapaciteit), Wärtsilä (batterijleverancier), Equans (technische dienstverlener), K. Dekker (bouwkundig aannemer), Smartgrid Flevoland (het lokale netwerk), Triodos Energy Transition Europe Fund en Rabobank (de investeerders en financiers) zijn betrokken.

Nijs: “Ons doel is om bij te dragen aan het sneller af kunnen schakelen van gas- en kolencentrales. Batterijen kunnen de balanceringsrol overnemen en tegelijkertijd lokaal partijen helpen om wèl aangesloten te worden op het elektriciteitsnet. Door op strategische locaties energieopslagprojecten te gaan realiseren, willen we het verschil maken in de energietransitie.”

Pilotprojecten in Amsterdam, Alkmaar en Lelystad

GIGA Storage is samen met netbeheerder Liander in Amsterdam, Alkmaar en Lelystad pilots gestart met batterijen voor het efficiënter gebruiken van het elektriciteitsnet. Dit moet er onder meer toe leiden dat meer partijen kunnen worden toegelaten tot het net. Het doel is met behulp van energieopslag onbenutte ruimte in het net tijdens dalmomenten in te zetten om meer ondernemers aan te sluiten. Ook op plaatsen waar de maximale capaciteit van het net al is bereikt.

Belangrijk, wat netbeheerders zijn wettelijk verplicht bij de toekenning van capaciteit op het net 24/7 rekening te houden met de maximale capaciteit die alle aangesloten ondernemers gelijktijdig kunnen vragen. Indien deze grens is bereikt, zijn netbeheerders wettelijk verplicht nieuwe aanvragen op een wachtlijst te plaatsen totdat het net is uitgebreid. In de praktijk blijft op veel momenten echter een deel van de capaciteit van het net onbenut. De pilotprojecten moeten ertoe leiden dat deze onbenutte capaciteit efficiënter wordt ingezet.

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Foto: Steppinstars via Pixabay