Zal slot op stroomnet Limburg en Noord-Brabant leiden tot congestiemanagement?

Het kwam al voorbij in diverse algemene media. In Limburg en Noord-Brabant komt een voorlopige stop voor nieuwe bedrijven en instanties die een aansluiting willen op het elektriciteitsnet, zowel voor afname als opwek van elektriciteit. Ook voor bestaande bedrijven die een zwaardere aansluiting willen, is geen ruimte meer. Maar hoe nu verder? TenneT legt uit waar ze de komende tijd in zullen investeren.

Het hoogspanningsnet in Limburg en Noord-Brabant zit nagenoeg aan de maximale capaciteit. Dit komt door de snelgroeiende vraag naar elektriciteit. Denk aan de industriële elektrificatie, grootschalige batterijsystemen en de verduurzaming van mobiliteit (laadpalen) en gebouwde omgeving (warmtepompen).

Twee miljard euro

Landelijk netbeheerder TenneT gaat de komende tien jaar twee miljard euro investeren om de capaciteit van het netwerk structureel te vergroten. Tegelijkertijd start de netbeheerder een onderzoek. Het wil nagaan welke mogelijkheden er zijn om met andere oplossingen versneld meer aansluitruimte te creëren. TenneT heeft hierover een formele melding gedaan bij de ACM, de toezichthouder op de energiemarkt.

Keuzes maken

Maarten Abbenhuis, COO TenneT: “De economische ontwikkelingen en verduurzaming gaan onverminderd in een hoog tempo door. Dit vraagt steeds meer van de elektriciteitsnetten, die hier oorspronkelijk niet op zijn ontworpen. Daarom breiden we de netten de komende jaren fors uit. We kunnen echter niet alles tegelijk en zullen samen met het Rijk en de provincies keuzes moeten maken waar we prioriteit aan geven. Ook zetten we slimme oplossingen in om versneld extra ruimte te creëren, bijvoorbeeld door met klanten afspraken te maken om het net te ontlasten als de capaciteit schaars is.”

Snelgroeiende vraag naar capaciteit

De snelle ontwikkeling van het aantal warmtepompen, laadpalen, nieuwe bedrijven en de verduurzamingsinitiatieven van de industrie leidt tot een explosief stijgende vraag naar capaciteit van het elektriciteitsnet. De laatste maanden is er in Noord-Brabant en Limburg voor ruim 800 megawatt aan nieuwe verzoeken bijgekomen. Dit is vergelijkbaar met vier keer het vermogen van de stad ’s Hertogenbosch. Het uitbreiden van de netten is in volle gang. Maar dat neemt veel tijd in beslag. Dit komt onder meer vanwege de zoektocht naar geschikte locaties en lange vergunningsprocedures. Nog een pijnpunt is dat er maar een beperkt aantal medewerkers zijn om al het werk voor te bereiden en uit te voeren.

Gevolgen voor de maatschappij

Deze ontwikkeling leidt inmiddels tot knelpunten in het hoogspanningsnet van beide provincies. Dit is de aanleiding om een voorlopige stop af te kondigen voor bedrijven die een nieuwe aansluiting willen. Dit geldt zowel voor afname als opwek van elektriciteit. Hierdoor komen aanvragen van grootzakelijke klanten voor een nieuwe of zwaardere aansluiting op het elektriciteitsnet op de wachtlijst. Aansluiting is pas mogelijk als er extra netcapaciteit bij komt.

Geen gevolgen voor kleinverbruikers en woningbouw

Voor kleinverbruikers (zoals particulieren) en woningbouw heeft dit geen gevolgen. Bij de berekeningen rondom de netcapaciteit houdt men rekening met een groei van de huidige afname. Daar vallen ook nieuwbouwwoningen onder, of particulieren die een zwaardere aansluiting willen. Particulieren die zonnepanelen willen leggen, kunnen dat ook blijven doen. De transportbeperkingen voor opwekkers gelden alleen voor grootschalige zon- of windprojecten.

Investeringen in Noord-Brabant

Om de capaciteit op het net te vergroten, investeert TenneT de komende tien jaar ongeveer twee miljard euro in beide provincies. Zo wordt de bestaande 380kV verbinding (elektriciteitssnelweg) tussen Geertruidenberg en Maasbracht versterkt om meer elektriciteit te transporteren. In Noord-Brabant wordt er gewerkt aan nieuwe hoogspanningsstations in onder meer Halsteren, Boxmeer en Tilburg.

Investeringen in Limburg

In Limburg wordt onder meer gewerkt aan netversterkingen in de regio Graetheide, Born en Lutterade. Deze uitbreidingen zijn in voorbereiding. Ze zullen komende jaren worden gerealiseerd en fasegewijs in gebruik worden genomen. Ondertussen blijft ook Enexis Netbeheer de komende jaren investeren om de lagergelegen netdelen gereed te maken voor het energiesysteem van de toekomst.

Congestiemanagement

TenneT zet ook in op andere oplossingen om het bestaande net intensiever te benutten en sneller extra capaciteit te creëren. Een van de mogelijkheden is het inzetten van congestiemanagement. Dit is een marktmechanisme waarbij aangesloten partijen tegen betaling minder gebruik maken van het elektriciteitsnet. Daardoor ontstaat er weer extra capaciteit. TenneT onderzoekt dit komende periode. De resultaten van het reeds lopende onderzoek naar teruglevering worden in september verwacht. Het onderzoek naar afname aan het eind van dit jaar.