BMW legde onlangs de productie in zijn fabriek in het Duitse Regensburg tijdelijk stil. Aanleiding hiervoor was een tekort aan chips. Deze componenten spelen een onmisbare rol in niet alleen auto’s, maar ook in een breed scala aan andere producten. De Europese Commissie wil de afhankelijkheid van de Europese Unie (EU) van buitenlandse chipproductie afbouwen door de productie naar de EU te halen. Hoe staat het met deze plannen?
Het chiptekort is een probleem dat wereldwijd speelt. De COVID-19 pandemie zorgt voor een grotere vraag naar apparaten waarin chips zijn verwerkt, zoals laptops en smartphones. De vraag is gestegen door onder meer het grotere aantal thuiswerkers. Maar ook door de gestegen behoefte aan entertainment in de vorm van bijvoorbeeld spelcomputers. Het tekort is versterkt door andere problemen, waaronder droogte in Taiwan. De productie van chips vereist namelijk veel water. Denk echter ook aan een brand begin dit jaar in een Japanse fabriek van chipfabrikant Renesas.
Voor bedrijven kan het chiptekort grote problemen opleveren. Onder meer de automotive-industrie ondervindt veel hinder. Zo moesten onder meer Audi, Ford, General Motors, Land Rover, Scania en Volvo tijdelijk fabrieken sluiten. En meest recentelijk dus ook BMW.
Het lijkt er helaas niet op dat het tekort op korte termijn is opgelost. Zo voorspelde Intel-topman Pat Gelsinger in mei al dat het chiptekort nog jaren gaat deuren. Dit sluit aan bij de verwachtingen van IBM-topman Jim Whitehurst, die eveneens nog zeker twee jaar chiptekorten verwacht. De Eindhovense chipfabrikant NXP voorspelt tot zeker eind dit jaar een tekort.
Ook de Europese Commissie kijkt met zorgen naar het chiptekort. De commissie wil de productie van halfgeleiders naar Europese bodem halen. Dit moet de afhankelijkheid van de EU van buitenlandse fabrikanten terugdringen. Onder meer subsidies moeten chipfabrikanten over de streep trekken tot het openen van fabrieken in de EU.
Verschillende partijen tonen hierin interesse. Het meest recente voorbeeld is Taiwan Semiconductor Manifacturing Co. (TSMC), de grootste chipfabrikant ter wereld. De Japanse zakenkrant Nikkei meldde onlangs dat TSMC het openen van een chipfabriek in Duitsland overweegt. Dit zou de eerste fabriek van het bedrijf op Europese bodem zijn. Bestuursvoorzitter Mark Liu meldt tegen aandeelhouders van TSMC dat de Duitse plannen serieus worden geëvalueerd. Een beslissing hangt naar verluid af van de behoefte van klanten van TSMC aan een dergelijke Duitse fabriek.
Het nieuws sluit aan bij recente berichtgeving. Zo meldde Digitimes onlangs al dat TSMC een Duitse chipfabriek overweegt. Het zou daarbij specifiek gaan om een 12nm-chipfabriek in de omgeving van de stad Dresden. Liu laat de locatie echter in het midden.
Ook Intel toont interesse in het openen van een Europese chipfabriek. De Financial Times meldt dat Intel plannen heeft voor twee chipfabrieken. Het Amerikaanse bedrijf zou een bedrag van 20 miljard dollar willen investeren in deze fabrieken over een periode van 10 jaar. Over de volledige levensduur van de fabrieken kan dit bedrag oplopen tot 100 miljard dollar. Zowel de Benelux als Duitsland zijn als mogelijke vestigingslocaties genoemd.
Het Amerikaanse bedrijf overweegt naar verluid zijn investeringen in Europese chipproductie over meerdere EU-lidstaten te spreiden. Verschillende stappen van het productieproces worden hierbij in verschillende lidstaten uitgevoerd. Zo overweegt Intel het onderbrengen van de productie op één locatie, terwijl het verpakken op een andere locatie plaatsvindt.
Bosch opende in juni een chipfabriek in het Duitse Dresden. De fabriek opende zijn deuren een half jaar eerder dan gepland met het oog op het chiptekort in onder meer de automotive-sector. De bouw van de fabriek ging medio 2018 van start. Bosch investeert ongeveer een miljard euro in de chipfabriek.
De chipfabriek is gevestigd in ‘Silicon Saxony’, de belangrijkste locatie voor halfgeleiderproductie in Europa. De locatie telt zo’n 300 techbedrijven. Ook chipfabrieken van GlobalFoundries en Infineon zijn al langer in Silicon Saxony gevestigd.
De Europese Commissie kondigde onlangs nog een alliantie aan die de productie van geavanceerde chips moet bevorderen. De alliantie gaat onder meer evalueren hoe de chipproductie op Europees grondgebied kan worden opgevoerd. En hoe de EU zijn onafhankelijkheid op dit vlak kan vergroten. De alliantie moet zich niet alleen richten op het oplossen van het huidige chiptekort. Maar ook naar het concurrender maken van de EU in de chipmarkt.
Zowel publieke als private partijen kunnen zich aanmelden voor de alliantie. Voorwaarde is wel dat zij in de EU gevestigd zijn. En dat zij aan bepaalde eisen op het gebied van cybersecurity voldoen.
Auteur: Wouter Hoeffnagel
Afbeelding: Tobias Dahlberg via Pixabay