Elektronische neus spoort longkanker op

Een elektronische neus kan aan uitademingslucht van mensen ruiken of zij longkanker hebben. Het apparaat kan met een zekerheid van 94% aangeven of iemand géén longkanker heeft. Sharina Kort, longarts in opleiding in MST, promoveerde onlangs aan de Universiteit Twente (Technisch Medisch Centrum) op haar onderzoek op dit gebied.

Een eNose of elektronische neus is een technisch hulpmiddel dat de stoffen in uitgeademde lucht analyseert. Het apparaat bevat sensoren die veranderingen in de samenstelling van lucht signaleren.

Onderscheid maken tussen mensen met en zonder longkanker

Kort onderzoekt sinds 2015 het inzetten van ademanalyse voor het kunnen stellen van de diagnose longkanker. Zij trainde een elektronische neus op het onderscheiden van mensen met en zonder longkanker.

“Aan longkanker overlijden veel mensen. Dit komt grotendeels doordat het pas in een laat stadium ontdekt wordt, wanneer er vaak al uitzaaiingen aanwezig zijn en er geen genezing meer mogelijk is”, zegt Kort in een nieuwsbericht op de website van de Universiteit Twente. “Daarom is ons onderzoek erg belangrijk, ook omdat het gericht is op niet-invasieve diagnostiek naar longkanker. Dat wil zeggen: een onderzoek dat niet gepaard gaat met een risico op complicaties en ook als minder vervelend wordt ervaren door een patiënt.”

Getraind in vier ziekenhuizen

De neus is in vier ziekenhuizen getraind, waarbij 376 mensen deelnamen. Met behulp van een nieuwe groep van 199 mensen zijn de resultaten van deze training gecontroleerd en geverifieerd. Indien de elektronische neus aangeeft dat iemand geen longkanker heeft, is hiermee 94% zeker dat deze persoon daadwerkelijk geen longkanker heeft.

Kort ziet onderzoek met behulp van een elektronische neus als een sneller, goedkoper en minder vervelend alternatief voor het opsporen van longkanker dan met de huidige onderzoeken. Bij de huidige onderzoeken nemen artsen biopten uit de longen. De elektronische neus kan onder meer veel sneller resultaten en daarmee duidelijkheid geven aan de patiënt, die hierdoor minder lang in onzekerheid zit.

Een vervolgonderzoek staat op de planning. Hierin wil Kort bepalen waar in het onderzoekstraject de elektronische neus het beste ingezet kan worden en de meeste voordelen oplevert voor de patiënt.

Diverse toepassingen

Een elektronische neus is overigens niet nieuw; diverse ontwikkelingen op dit gebied zijn gaande. Zo zijn er onder meer onderzoeken naar de inzet van een elektronische neus voor het opsporen van andere vormen van kanker. Denk hierbij aan darmkanker, schildklierkanker en strottenhoofdkanker. Ook is een elektronische neus ingezet voor het detecteren van COVID-19.

De elektronische neus is echter ook buiten de zorg inzetbaar. Zo is de neus in de duikwereld een hulpmiddel voor het vaststellen of een duiker risico loopt op zuurstofvergiftiging. Denk daarnaast ook aan het havengebied, waar elektronische neuzen aan lantaarnpalen zijn bevestigd. Zij helpen bij opsporen van bronnen van geurklachten. Andere toepassingen vinden we bij onder meer veehouders. Zo onderzoeken Hogeschool Saxion in Enschede en de Universiteit Utrecht samen met partners de inzet van een elektronische neus bij veehouders. Zij zetten de technologie invoor het detecteren van parasieten, bacteriën en besmettelijk ziekten bij pluimvee.

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Bron foto: Pixabay / bykst