Make the world sound right: Sorama uit Eindhoven heeft een missie

Kijken met geluid. Een nieuwe manier om productverbeteringen te onderzoeken en storingen te lokaliseren. Ook preventief. Daarvoor ontwikkelde Sorama Sound Imaging een gepatenteerde geluidscamera waarvan de toepassingen enorm divers zijn. Met die camera is het mogelijk om heel precies naar een object of een omgeving te luisteren. Van dat geluid kan een 3D-beeld worden opgebouwd en frequenties en bronnen kunnen worden uitgefilterd.

Het belangrijkste doel voor Sorama was het uitbannen van geluidsvervuiling. Dat laat zich in twee aspecten onderverdelen, opsporen waar geluid vandaan komt en de bron aanpakken. Of tijdens de productontwikkeling zorgen dat er ook akoestisch zo optimaal mogelijk wordt ontworpen. 

Beademingssysteem

Een prachtige toepassing daarvoor zien we bij het optimaliseren van een beademingssysteem. Macawi vroeg Sorama mee te kijken naar het ontwerp van dit systeem, dat maximaal 40 dB(A) geluid zou mogen produceren bij 40 mBar. Door te kijken naar het geluid van vibraties, luchttrillingen en de motor, en die beelden vervolgens te analyseren, konden diverse ontwerpverbeteringen worden doorgevoerd. Met als resultaat? Een geluidsniveau van 34 dB(A) bij een luchtopbrengst tot maar liefst 90 mBar. 

Als eerste werden de verschillende geluidsbronnen in kaart gebracht en geanalyseerd. Geluid bleek afkomstig van de motor, de behuizing, de luchtstromingen vanuit de kappen en van de afdichtingen. Stuk voor stuk werden de bronnen geoptimaliseerd om tot het uiteindelijk resultaat te komen. Met name in de intensieve zorg is het van belang dat apparatuur zo min mogelijk geluid produceert.

Schadelijk

Maar geluid is niet alleen een verschijnsel dat met behulp van deze technologie vermeden kan worden, maar ook een verschijnsel dat gebruikt kan worden om bijvoorbeeld preventief onderhoud mogelijk te maken, en – weer een heel andere toepassing – kan worden ingezet voor het handhaven van de openbare orde. Scholte: “Soms is geluid aangenaam, soms irritant en soms ook schadelijk voor de gezondheid. Denk aan geluid van auto’s, bussen, scooters, vliegtuigen etc. Mensen realiseren zich dat niet, maar te veel geluid kan zorgen voor te veel stress in je lichaam en dat is niet goed voor de gezondheid. Zo slaapt een op de vijf Europeanen slecht vanwege geluidsvervuiling. Geluidsvervuiling is na luchtvervuiling de tweede grootste bedreiger van volksgezondheid in de openbare ruimte.”

Visualiseren

De Sorama CAM, zoals de benaming van de geluidscamera luidt, is een scherm met veel microfoontjes dat in staat is om geluid te visualiseren. Het beeld dat gegenereerd wordt, lijkt een beetje op dat van een warmtecamera. Door het geluid te visualiseren, zie je wat de bron van het geluid is, waar het begint (in een product of in een ruimte) en hoe het zich voortbeweegt. Met die kennis kun je bijvoorbeeld bij een motor, compressor, stofzuiger, generator etc. maatregelen nemen om het ontwerp zodanig aan te passen dat het minder geluid produceert. 

Bekende bedrijven die nu werken met een Sorama CAM zijn bijvoorbeeld DAF Trucks, Inalfa Roof Systems, NXP, VDL, Bosch VDT, Webasto, Demcon en Philips. Op dit moment is Sorama bezig met een nieuwe applicatie: preventive of predictive maintenance. “We willen de Sorama CAM inzetten om slijtage van onderdelen in een product te kunnen detecteren. Bijvoorbeeld de slijtage van lagers of tandwielen in een compressor of in een pomp of versnellingsbak. Zodat je kunt zien wanneer een product of onderdeel vervangen moet worden. Zo hoef je niet te wachten tot het laatste moment en kun je planmatig werken.” Terwijl we in contact zijn met Rick Scholte, oprichter van Sorama, om dit verhaal tot stand te brengen, draagt hij het over aan zijn collega Ton van Oort. De reden: Scholte zijn telefoon ontploft bijna van alle felicitaties, hij heeft namelijk de dag ervoor de Prins Friso Ingenieursprijs 2017 in ontvangst genomen! Een prijs van vakgenoten, ingesteld door het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs (KIVI). Een erkenning van de bijzondere innovativiteit van zijn vinding!

Door: Janet Kooren

Foto’s: Sorama Sound Imaging