Oogziekenhuis Rotterdam neemt PRECEYES Surgical System in gebruik

Het Oogziekenhuis Rotterdam neemt als eerste ziekenhuis in Nederland een operatierobot in gebruik voor oogchirurgie. Het gaat om het PRECEYES Surgical System van het Nederlandse bedrijf Preceyes. Wat weten we over dit systeem?

Om veilig aan het oog te kunnen opereren is veel training en nauwkeurige motorische vaardigheden nodig. Wereldwijd worden op jaarbasis 6,5 miljoen mensen behandeld aan vitreoretinale aandoeningen, aandoeningen aan het glasvocht en netvlies. Het PRECEYES Surgical System is een operatierobot die chirurgen helpt dergelijke vitreoretinale operaties nauwkeuriger en veiliger uit te voeren. 

Preceyes

PRECEYES Surgical System is een operatierobot van Preceyes. Preceyes is een Nederlands bedrijf gevestigd in Brainport, een technologieregio met Eindhoven als centrum. De operatierobot is ontwikkeld op basis van onderzoek uitgevoerd door de Universiteit van Eindhoven en gevalideerd in in-vivo preklinische onderzoeken, waarbij dieren met behulp van robot zijn geopereerd. Het eerste klinische onderzoek met de robot werd in 2016 uitgevoerd in het Britse Oxford. Preceyes verwacht dit jaar CE-goedkeuring te krijgen en de robot op de markt te kunnen introduceren. 

Bij Oogziekenhuis Rotterdam is de robot gebruikt tijdens de eerste klinische validatie wereldwijd. Hierbij zijn vijf patiënten met behulp van de operatierobot geopereerd. Deze operaties zijn uitgevoerd door chirurgen van zowel Oogziekenhuis Rotterdam als de Italiaanse Sacco
Hospital Eye Clinic. De klinische validatie is de start van een meerjarige samenwerking tussen Preceyes en het Oogziekenhuis Rotterdam rond de ontwikkeling van robotchirurgie. 

Nieuwe behandelingen mogelijk maken

Het Oogziekenhuis Rotterdam wil de robot in de toekomst gebruiken bij netvliesoperaties. Het ziekenhuis verwacht door de inzet van de robot preciezer en veiliger te kunnen opereren. Daarnaast moet de robot nieuwe behandelingen mogelijk voor aandoeningen aan het netvlies te verhelpen waarvoor nu nog geen adequate behandelingen beschikbaar zijn. Het Oogziekenhuis Rotterdam is het eerste ziekenhuis in Nederland en het tweede ziekenhuis wereldwijd dat de robot in gebruik neemt. 

De robot verkleint de bewegingen van een chirurg en filtert trillingen van de hand uit de bewegingen. De operatierobot vergroot hiermee de stabiliteit en nauwkeurigheid waarmee chirurgen opereren. Ook is het mogelijk de robot in standby-modus te zetten om de positie van de instrumenten te bevriezen, waardoor de chirurg gedurende een operatie een pauze kan nemen. Alle bewegingen van de instrumenten gedurende een operatie worden door het systeem vastgelegd voor evaluatie na afloop en trainingsdoeleinden.

Afstandssensor

De operatierobot die Oogziekenhuis Rotterdam in gebruik heeft genomen is voorzien van een afstandssensor, die de afstand van het instrument op de robot tot het netvlies meet en de chirurg hierover informeert met behulp van geluidssignalen. Preceyes trekt hierbij de vergelijking met een parkeersensor. De sensor stelt chirurgen in staat een comfortabele vaste afstand te behouden tot het netvlies, wat het risico op weefselschade beperkt en oogoperaties kan verbeteren. 

Deze sensor is door Preceyes ontwikkeld en in de robot geïntegreerd in samenwerking met de Technische Universiteit Eindhoven, het Duitse Medizinisches Laserzentrum Lübeck en het Oostenrijkse Austrian Center for Medical Innovation als onderdeel van het Europese Horizon 2020 project EurEyeCase. Yanick Douven werkt aan de Technische Universiteit Eindhoven in zijn promotieonderzoek aan de analyse van de sensordata. 

Klein en complex orgaan

“Het oog is een klein en complex orgaan. Oogoperaties zijn daarom erg lastig. De operatierobot maakt het in de toekomst mogelijk om behandelingen preciezer uit te voeren, waardoor we complicaties kunnen verminderen en de uitkomst van de operatie kunnen verbeteren. Ook kunnen we op termijn zelfs nieuwe behandelingen uitvoeren die op dit moment nog zeer moeilijk of zelfs niet mogelijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan het toedienen van medicijnen in zeer kleine bloedvaten achterin het oog en andere behandelingen die er in de toekomst voor kunnen zorgen dat mensen minder snel of niet het zicht verliezen”, aldus Koorosh Faridpooya.

“Het gebruik van de robot maakt mij absoluut een betere chirurg. Ik voelde mij veilig tijdens het gebruik en alle bewegingen van de chirurg worden zeer nauwkeurig. In combinatie met de sensor kan accidenteel trauma aan het netvlies worden voorkomen. Een robot met deze sensor effent de weg naar nieuwe scenario’s in oogchirurgie en nieuwe therapeutische aanpakken”, zegt Matteo Cereda, oogchirurg bij de Sacco Hospital Eye Clinic.

Veiligheid verbeteren

“De validatie van deze sensor is een belangrijke mijlpaal. Met de ondersteuning die deze sensor kan bieden, komen netvliesoperaties binnen het bereik van chirurgen met alle niveaus van ervaring. De robotsensorcombinatie belooft de veiligheid en de uitkomsten van dagelijkse chirurgische procedures te verbeteren”, aldus prof. dr. Marc de Smet, hoofd medische zaken (CMO) bij Preceyes. “Tijdens het gebruik van de robot worden daarnaast veel data verzameld. Deze data helpen ons om de procedures telkens weer te kunnen  verbeteren en chirurgen te trainen.”

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Bron: Preceyes (foto)
Bron: Oogziekenhuis Rotterdam