Cardiothoracaal chirurg in opleiding en onderzoeker dr. Amir Sadeghi van het Erasmus MC krijgt subsidie voor een onderzoek naar het gebruik van virtual reality (VR) en dynamische simulaties voor longchirurgie. Dynamische 3D-modellen van longen moeten chirurgen beter voorbereiden op operaties.
De subsidie is afkomstig van Kansen voor West, het Programmamanagement voor West-Nederland. Kansen voor West voert Europese programma’s uit voor de vier Randstadprovincies (Noord- en Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland) en de vier grootste steden (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht). Het gaat om een economisch stimuleringsprogramma voor West-Nederland. Kansen voor West is medegefinancierd door de Europese Unie.
Sadeghi voorziet diverse toepassingen van VR en dynamische simulaties binnen longchirurgie. “We kunnen voor trainingsdoeleinden virtuele simulaties maken van precies de longen een specifieke patiënt. De chirurg (in spé) kan dan virtueel de anatomie van de patiënt beoordelen en daarin de stappen van de operatie virtueel uitvoeren, zonder dat hij al echt opereert”, licht Sadeghi toe op de website van het Erasmus MC.
Ook kunnen de dynamische longen gebruikt worden voor augmented reality (AR)-toepassingen. Dit zijn toepassingen die een virtuele laag op de echte wereld leggen. Binnen longchirurgie kan AR operaties begeleiden door middel van dynamische anatomiebeelden. “We konden al in virtual reality de CT-beelden van de longen bekijken, maar nu kunnen we die ook virtueel vastpakken en vervormen, net zoals tijdens een longoperatie”, licht Sadeghi toe.
Sadeghi richt zich al langer op het gebruik van VR binnen zorg. Het gaat daarbij niet alleen om longchirurgie, maar ook om andere onderwerpen. Denk daarbij aan reanimaties na een hartoperatie, wat een zeldzame en zeer acute situatie is. Arts-assistenten en thoraxchirurgen in opleiding in het Erasmus MC oefenen deze ingreep sinds eind 2021 met behulp van VR.
Een training in VR moet artsen beter voorbereiden op een reanimatie na een hartoperatie. Ook hierbij is Sadeghi, die in september 2021 op het onderwerp promoveerde, nauw betrokken. Hij ontwikkelde software voor het in VR oefenen van een reanimatie na openhartchirurgie.
Zo is een belangrijke uitdaging bij een reanimatie na een hartoperatie dat het borstbeen opnieuw opengemaakt moet worden. Dit is nodig voor het vinden en verhelpen van de oorzaak. “Dit is een zeer acute situatie die lastig te trainen is. Op het moment zelf moet er snel worden gehandeld, waardoor er weinig tijd is voor training”, legt Sadeghi uit. Een dergelijke situatie is overigens zeldzaam; naar schatting vindt een reanimatie bij 1 tot 2 procent van de hartoperaties in Nederland plaats.
Arts-assistenten en chirurgen in opleiding trainen hiervoor traditioneel door het lezen van protcollen en het in groepsverband fysiek oefenen op een pop. Een training in VR verlaagt de drempel. Zo kunnen deelnemers de training meerdere keren herhalen op een tijdstip dat voor hen goed uitkomt.
Bij de VR-training zet een chirurg een VR-bril op, waarna hij in een driedimensionale simulatie belandt waarbij de patiënt voor hem ligt. Samen met een team doorloopt de chirurg tijdens de simulatie alle stappen van het protocol voor reanimatie na hartchirurgie. Sinds oktober 2021 is de VR-training een standaardonderdeel van de inwerkperiode van arts-assistenten thoraxchirurgie in het Erasmus MC.
Auteur: Wouter Hoeffnagel
Foto: kalhh via Pixabay