Thuismonitoring bij chronisch hartfalen halveert aantal ziekenhuisopnames

Een op afstand uitleesbare sensor in de longslagader kan voor patiënten met chronisch hartfalen uitkomst bieden. De sensor kan het aantal ziekenhuisopnames van patiënten halveren. Ook verbetert de levenskwaliteit van patiënten, doordat artsen eerder kunnen ingrijpen.

Bij hartfalen kan het hart minder bloed rondpompen dan normaal. Dit kan allerlei klachten tot gevolg hebben. Zo zijn patiënten sneller moe en raken vaker buiten adem. De klachten nemen vaak na verloop van tijd toe. Hartdalen is dodelijk; op jaarbasis overlijden zo’n 7.500 mensen aan hartfalen. Het staat hiermee op de zesde plek in de ranglijst van doodsoorzaken.

38.000 mensen op jaarbasis krijgen de diagnose hartfalen

Hartfalen komt relatief voor; op jaarbasis krijgen 38.000 mensen voor het eerst de diagnose hartfalen. Jaarlijks worden zo’n 31.000 hartfalenpatiënten opgenomen in het ziekenhuizen. In totaal leven zo’n 250.000 mensen in Nederland met hartfalen. De impact op de zorg is door opnames en controles van patiënten dan ook groot.

Tegelijkertijd vormen bezoeken aan het ziekenhuis ook voor patiënten een grote belasting. Zo moeten zij regelmatig naar het ziekenhuis afreizen en zijn zij in sommige gevallen genoodzaakt zich te laten opnemen in het ziekenhuis.

Vullingsdruk van het hart in beeld brengen

Monitoring op afstand kan uitkomst bieden, stelt cardioloog dr. Jasper Brugts van het Erasmus MC Hart en Vaat Instituut. In een onderzoek kregen 348 hartfalenpatiënten uit 25 Nederlandse centra een kleine sensor in de longslagader geïmplanteerd. Ook kregen zij een kussen met meetapparatuur thuis tot hun beschikking gesteld. Ligt de patiënt op dit kussen? Dan meet het kussen de longdruk, wat een indicatie is van de vullingsdruk van het hart. Deze gegevens stuurt het kussen via een beveiligde verbinding door naar de cardioloog in het ziekenhuis.

Het systeem heet CardioMEMS en is al langer in ontwikkeling. Zo maakte het Erasmus MC begin 2019 bekend dat CardioMEMS voor deelnemers van het onderzoek vergoed wordt in het basispakket van zorgverzekeraars. Brugts meldde toen: “Door de patiënt actief te monitoren, weet de cardioloog of er bijvoorbeeld een verandering van medicatie nodig is. Wij verwachten het aantal ziekenhuisopnames drastisch te kunnen verminderen.”

Eerder ingrijpen

Dankzij monitoring op afstand kan de cardioloog eerder ingrijpen. Zo kunnen klachten van hartfalen en een eventuele ziekenhuisopname worden voorkomen. In het onderzoek nam het aantal ziekenhuisopnames over een periode van 1,8 jaar met 44% af. Tegelijkertijd verbeterde de kwaliteit van leven van patiënten die het monitoringssysteem gebruikten.

Brugts: “De cardioloog kan op tijd ingrijpen in plaats van passief reageren op klachten zoals vochtophoping en benauwdheid. Dan is het feitelijk al te laat en kan een opname niet meer voorkomen worden.”

Zorg thuis centreren

Ook prof. dr. Rudolf de Boer, afdelingshoofd van de afdeling cardiologie in het Erasmus MC, is betrokken bij het onderzoek. De Boer: “Met aanvullende monitoring centreer je de zorg om de patiënt thuis in plaats van in het ziekenhuis. Dat is belangrijk voor de zorg van de toekomst en past bijvoorbeeld perfect in het Integrale Zorgakkoord. We zullen dit in de regio gaan uitrollen.”

De sensor verschaft alleen informatie, benadrukt Brugts. Het aanpassen van de behandeling op basis van de verstrekte informatie is aan de dokter. Houdt een patiënt te veel vocht vast? Dan kan een arts plastabletten voorschrijven. Houdt een patiënt juist te weinig vocht vast? Dan vermindert de dokter het aantal plastabletten.

‘Geen nieuws is goed nieuws’

Brugts: “Patiënten hoeven niet steeds naar het ziekenhuis te reizen voor controleafspraken en opnames. Dat vinden patiënten belangrijk en het verhoogt de kwaliteit van leven. De patiënt ervaart het als veilig en vertrouwd als de dokter hem of haar in de gaten houdt, wat ook zo is. Daarbij geldt: geen nieuws is goed nieuws, we grijpen pas in als het nodig is. En dan zijn we dus ook op tijd.”

Meer informatie over het onderzoek is beschikbaar in The Lancet, waar de onderzoekers hun onderzoeksresultaten hebben gepubliceerd.

Auteur: Wouter Hoeffnagel
Bron foto: orzalaga via Pixabay