Schepen en zeilen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Al duizenden jaren maken we gebruik van zeilen om schepen voort te bewegen. Zo’n honderd jaar geleden maakten de vertrouwde zeilen plaats voor verbrandingsmotoren. Daarmee waren zeilen eigenlijk alleen nog interessant voor recreatieve zeilvaart.
De verbrandingsmotoren aan boord van schepen krijgen nu toch weer concurrentie van zeilen. Emissievrije vrachtvaart krijgt steeds meer aandacht, waardoor ook zeilen nu weer terugkomen als aantrekkelijke voortstuwingsmogelijkheid. Door gebruik te maken van geavanceerde materialen, computerbesturing en nieuwe ontwerpen presteren de zeilen daarbij op alle niveaus uitstekend.
Het nieuwste concept is de Oceanbird, een gigantisch vrachtschip dat maximaal 7.000 auto’s kan vervoeren met een gemiddelde snelheid van 10 knopen. Dat is niet zo snel als een conventioneel vrachtschip maar is toch al aardige prestatie. Voor de voortstuwing zorgen vier kolossale 80-meter hoge uitschuifbare vleugelzeilen. De uitstoot van de Oceanbird ligt daarmee maar liefst 90 procent lager dan die van conventionele vrachtschepen .
De vleugelzeilen, opgebouwd uit metaal en composietmaterialen, kunnen worden ingetrokken tot ongeveer 20 m. Op die manier kan ook onder stormachtige omstandigheden gewoon worden doorgevaren of onder bruggen door worden gegaan. Naast de zeilen blijft de Oceanbird voor een deel van het vermogen toch afhankelijk van motoren al was het alleen maar om goed de haven in de manoeuvreren of om het schip in geval van nood bestuurbaar te houden.
De Oceanbird is een samenwerkingsproject tussen de scheepsbouwer Wallenius Marine, het Zweedse onderzoeksinstituut SSPA en het Koninklijk Instituut voor Technologie in Stockholm. Het zeilschip heeft een lengte van ongeveer 200 m en een breedte van 40 m. Naast vrachtschepen leent dezelfde technologie zich ook voor andere grote schepen, zoals cruiseschepen. Het is vooralsnog onwaarschijnlijk dat het containerschepen zal gaan vervangen. Deze hebben nu eenmaal het gehele dekoppervlak nodig om containers te kunnen stapelen.
Dat zeilvaart de nodige voordelen biedt, bewijzen de cijfers: de commerciële scheepvaart draagt ongeveer 2,5 procent bij aan de wereldwijde CO2-uitstoot en is verantwoordelijk voor 18-30 procent van de stikstofoxiden die vrijkomen in de atmosfeer. Door de goedkope, vuile brandstof veroorzaakt de commerciële scheepvaart bovendien 9 procent van de zwaveloxiden dankzij goedkope, vuile brandstof. Zien wat het zeilen betekent? Onderstaande video geeft een aardige indruk.