Robotlassen in het groot: een slimme niche

In Tiel vinden we Kranendonk Smart Robotics. In een gloednieuw pand op een industrieterrein “maar volgend jaar is dit pand waarschijnlijk alweer te klein,” horen we van Sander Voerman. Relatief onbekend in Nederland, maar een uitblinker in maritiem en offshore wereldwijd.

“Alles wat we hier maken is eigenlijk klantspecifiek,” vertelt Voerman. “Onze robotsystemen verkopen we vooral buiten Nederland, hier behoren bijvoorbeeld Heerema en IHC tot onze klanten, verder leveren we over de hele wereld.” Kranendonk levert veel volautomatische lasstraten, vooral voor de maritieme sector, snijstraten voor de offshore- en staalindustrie maar ook bijvoorbeeld een oplossing voor het automatisch kantfrezen van platen. Dat we hier te maken hebben met een innovatieve voorloper, blijkt uit het feit dat ze twee keer de prestigieuze Maritime Innovation Award in de wacht sleepten. In 2007 voor de ‘Panel Welding gantry’ in combinatie met de RinasWeld software. In 2013 met de techniek van het zogenaamde ‘Edge Preparation System’, een tweezijdige kantenfrees met een drukgevoelige freeskop.

Double Hull Welding Gantry

Stel je voor, meters hoge portalen, waarin meerdere robots hun werk doen. Voor het maken van dubbelwandige scheepsrompen, in lastige kleine ruimtes en complexe constructies. Waarom dat lasportaal zo bijzonder is, vragen we Voerman. “In het portaal last de robot volautomatisch en ordergestuurd. Het is vaak een kwestie van eenmalige en unieke constructies, dus het automatiseren moet zo min mogelijk programmeren vragen. De 3D-cadmodellen worden daarom ingelezen in de software. De eerste keer voert de lasingenieur de lasparameters in, daarna herkent de RinasWeld software het type las en stuurt zo de robot aan op basis van de ingelezen 3D-cadinformatie. Dat scheelt na die eerste keer heel veel tijd bij iedere nieuwe opdracht. Wij zijn geen lastechnici, wij automatiseren. De kennis van de lassen en het finetunen, dat stukje ligt bij de klant, de rest regelen wij.”

Al sinds het allereerste begin werkt Kranendonk met de robots van ABB, toen zelfs nog ASEA. “Wij kalibreren ze alleen een behoorlijk stuk verder dan ABB dat standaard doet. Omdat wij met enorme afmetingen te maken hebben, kan een hele geringe afwijking toch enorm oplopen en dus problemen veroorzaken. Wij hebben daarvoor eigen kalibratiespecialisten in huis, naast een team mechanische engineers en software-engineers.” Alles wordt in eigen huis ontwikkeld en de engineers spelen met de nieuwste technieken bij het uitdenken van oplossingen. “We hebben nu ook een 3D-printer in huis en een aantal van onze mensen is daar goed in thuis. Met een nieuwe manier van denken, komen we zo tot nieuwe oplossingen.”

Interesse

Binnen de groeiende portefeuille met aanvragen is is een toenemende interesse vanuit China te merken. Voerman: “Je ziet dat er daar een verschuiving in de aandacht plaatsvindt naar hoogwaardigere technologieën. Er worden Europese partners gezocht voor het bouwen van cruiseschepen, we hebben daarvoor een joint venture opgestart met een groot Taiwanees concern. Maar enkele dagen geleden kregen we ook onverwacht een aanvraag uit een voor ons andere nieuwe hoek, uit Zuid-Korea. In Japan zijn we al jaren heel actief, maar in Zuid-Korea, een andere grote scheepsbouwnatie, nog niet. Daarnaast hebben we wereldwijd een aantal ijzers in het vuur die ervoor zorgen dat we al voorzichtig gaan kijken naar de mogelijkheden voor verdere uitbreiding.” 
Een opkomende nieuwe vraag is die naar lasstraten voor toepassing in de offshore-industrie. Kranendonk is een bedrijf dat veelal vraaggestuurd werkt. Dus of hier al ontwikkelingen te melden zijn? Die vraag wordt bevestigend beantwoord, maar dat heeft nogal wat voeten in aarde. “In de offshore heb je te maken met veel zwaardere types lassen, opgebouwd uit meerdere lagen. Tot op zekere hoogte hebben we die techniek al in huis voor de staalbouw. Alleen komt dan het onderwerp ‘certificering’ om de hoek. Nu is de lasser gecertificeerd, kun je een robot certificeren? Maar het sluit heel mooi aan bij ons streven naar het nog slimmer maken van de robot en software waarmee de robot ook meer zelflerend wordt.”
Een andere continue ontwikkeling is het integreren van visiontechnieken. Met een combinatie van camera’s en lasers wordt nu een volautomatische balkenassembleermachine verder ontwikkeld voor de staalbouw. Door de toepassing van vision kan hier een zeer hoge nauwkeurigheid worden gehaald. “Die techniek kan ook worden toegepast voor het maken van pijpleidingen, daarvan zijn er ongelofelijk veel nodig in schepen.” 

Deense software 

Naast een aantal verkoop- en servicevestigingen over de hele wereld, Singapore, Japan, China & USA, valt op dat Kranendonk een vestiging in Denemarken heeft waar software wordt ontwikkeld. “De voormalige Odense werf was erg actief op het gebied van automatisering. Wij werkten daar mee samen en toen het doek voor Odense viel, was daar voor ons de mogelijkheid die kennis in te lijven.”
Het bedrijf begon begin jaren tachtig met automatisering en robotisering in de breedte, vanuit een garage in Ingen, een dorp in de buurt van Tiel. In de jaren negentig vestigde het bedrijf zich in Tiel, waar het vorig jaar dus dat gloedjenieuwe pand betrok. De eerste robotarm van toen staat trots te pronken in de ontvangsthal. De ontwikkelingen gaan razendsnel, en tegelijkertijd loopt ook de orderportefeuille heel snel steeds voller. “De lasrobot die we hier nu hebben staan, kan tot vier meter hoogte lassen. Maar de volgende die we gaan bouwen, zal tot zeven meter hoogte gaan. Dat past hier niet meer. De projecten worden steeds groter en dat gaat heel snel. Maar ook de hoeveelheid orders maakt dat we gewoon meer ruimte nodig hebben.” 

Door: Janet Kooren